HAI MƯƠI LĂM NĂM – HÀNH KHÚC TỰ HÀO
Từ trường THPT Năng khiếu Quảng Bình ngày đầu thành lập (1996) đến trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp hôm nay (2021) là chặng đường 25 năm đầy gian khó nhưng rất đỗi vinh quang. Hai mươi lăm năm là quãng đường chưa dài so với lịch sử một ngôi trường, nhưng trong hai mươi lăm năm, ngôi trường ấy đã có biết bao đổi thay, khởi sắc. Hai mươi lăm năm, dấu mốc thiêng liêng ghi nhận một hành trình ý nghĩa mà thầy và trò nhiều thế hệ đồng lòng tâm huyết nỗ lực dựng xây, bồi đắp. Nhìn lại chặng đường đã qua, lòng mỗi chúng ta - những người đã và đang học tập, công tác dưới mái trường này không khỏi bồi hồi xúc động và tự hào. Dẫu chưa làm nên “kỳ tích” như những ngôi trường có bề dày hàng trăm năm phát triển nhưng những gì thầy trò trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp gặt hái được trong ¼ thế kỉ qua thật đáng nể trọng và trân quý.
Nhớ lại, những ngày đầu trường mới thành lập cũng là những ngày vất vả gian truân nhất với biết bao bộn bề công việc. Ngày ấy, trường THPT Năng khiếu Quảng Bình nhỏ bé bình yên nằm khuất sau hàng cây xà cừ trên con đường Quang Trung ồn ào xe cộ. Ngôi trường đơn sơ với dãy nhà hai tầng màu vàng có khoảng mười phòng học vừa mới được tu sửa. Cơ sở dạy học này chỉ là tạm thời vì mượn trụ sở cũ của Tỉnh ủy (nay thuộc khuôn viên Nhà Thiếu nhi Quảng Bình). “Vạn sự khởi đầu nan”, những khó khăn chồng chất khó khăn: thủ tục tách trường, thành lập trường mới; cơ sở dạy học cũ kĩ nghèo nàn; phòng ốc chật chội, sơ sài; trang thiết bị thiếu thốn; chế độ thu hút giáo viên, cơ chế tuyển sinh chưa rộng mở nên thầy chưa đủ, trò chưa nhiều; việc dạy và học áp lực với nhiều nhiệm vụ chồng chéo… Sinh ra trong bối cảnh tái lập tỉnh, kinh tế - xã hội cả nước và tỉnh nhà còn gặp rất nhiều khó khăn, lớn lên giữa thiếu thốn trăm bề nhưng với sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, nhất là UBND tỉnh và Sở GD & ĐT, với ý chí, tinh thần vượt khó của đội ngũ giáo viên và học sinh “khai sơn phá thạch” buổi đầu ấy, những mùa hoa thắng lợi vẫn khoe sắc tỏa hương ngay giữa sỏi đá cằn khô. Gần ba năm trong hoàn cảnh tạm bợ thiếu thốn, thầy cô cùng với học sinh đã vượt qua và ghi lại dấu ấn sâu đậm về tình thầy trò, về kết quả dạy và học đáng khâm phục. Có thể nói, những trang vàng truyền thống đầu tiên của trường đã được viết nên bằng tất cả trí lực, tâm huyết, bằng mồ hôi và cả những giọt nước mắt âm thầm. Ngay trong năm học đầu tiên trường đã ghi tên vào bảng vàng của ngành Giáo dục Quảng Bình với nhiều thành tích dạy tốt học tốt, đặc biệt là 20 giải học sinh giỏi Quốc gia, trong đó có 1 giải Nhất, 11 giải Nhì, 05 giải Ba và 03 giải Khuyến khích. Thành quả khởi đầu đó là một tín hiệu đáng mừng, khẳng định vai trò quan trọng của nhà trường trong việc phát hiện và đào tạo nhân tài cho tỉnh.
Tháng 8 năm 1999, được sự quan tâm của tỉnh, của ngành, trường (lúc này mang tên trường THPT chuyên Quảng Bình) được chuyển lên cơ sở mới thuộc phường Nam Lý. Ngôi trường mới mọc lên giữa vùng đồng không bãi trống hoang vu và hiếm hoi nhà cửa. Con đường duy nhất đi vào trường bụi tung mù mịt vào những mùa nắng và bị chìm đi trong mênh mông nước trắng mỗi mùa mưa lũ. Trường mới trống huơ trống hoác giữa bạt ngàn nắng và bạt ngàn gió của thời tiết miền Trung khắc nghiệt. Lúc đầu trường mới chỉ có dãy nhà 3 tầng với 18 phòng học, khu nhà văn phòng 2 tầng, sân bãi, khuôn viên còn bề bộn. Sau chừng hai năm thì trường xây dựng thêm một dãy nhà hai tầng nữa, rồi dần dần mới có kinh phí xây hàng rào, cổng trường… Trường mới, gắn với bao vất vả, khó khăn nhưng những ngày đến trường của thầy trò hồi đó lấm lem mà cứ lấp lóa niềm vui. Thầy trò vừa dạy học vừa lao động rất vất vả mới có sân trường, đường đi lối lại, khuôn viên, cây xanh,... Những bàn tay xúc đất, đổ đất đắp đường, san nền, đào hố trồng cây; những đôi chân bền bỉ, khắc tạc dấu chân trên lối mòn, mở rộng con đường vào cánh cổng mơ ước. Những trái tim nồng nàn yêu mến, gắn bó dệt nên những kí ức thanh xuân đẹp đẽ, những tình cảm tha thiết với thầy cô, với bạn bè, với mái trường yêu dấu. Dù nắng, gió, bụi đường, sình đất… nhưng cũng không ngăn được bước chân của những học trò hiếu học. Trường lúc ấy đã là điểm đến mơ ước của học sinh cấp THCS không chỉ ở trong thành phố Đồng Hới mà còn ở khắp các huyện/ thị trong tỉnh. Những năm tháng đó, giáo viên và học sinh chuyên chưa có ưu đãi gì đặc biệt ngoài sự động viên tin tưởng của các cấp lãnh đạo và nhân dân, phụ huynh trong tỉnh. Thế nhưng, bao thế hệ thầy và trò ngày ấy, dù trong điều kiện vật chất còn sơ sài, thiếu thốn nhưng vẫn ấp ủ bao khát vọng đẹp đẽ, vẫn háo hức say mê sách vở, khát khao chinh phục những đỉnh cao vinh quang.
Ngày 7 tháng 8 năm 2014, trường THPT chuyên Quảng Bình được vinh dự đổi tên là trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp. Mang tên vị Đại tướng kính yêu của nhân dân, người con ưu tú của mảnh đất Quảng Bình, đó là tâm nguyện thiết tha của tất cả thầy và trò từ những ngày đầu thành lập trường và đó cũng là động lực, là nguồn sức mạnh tinh thần quý giá để trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp càng tự tin hơn, nỗ lực hơn trên hành trình phía trước trong giai đoạn phát triển mới.
Sau hai mươi lăm năm dựng xây và phát triển, biết bao công sức tâm huyết của thầy và trò nhiều thế hệ tiếp nối, để đến hôm nay, ngôi trường đã trở thành một cơ sở độc lập khang trang với khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, rợp bóng cây xanh và rực rỡ những sắc hoa. Trường có đầy đủ hệ thống phòng học cho toàn trường học một ca, có nhà thư viện, phòng thực hành bộ môn, nhà thi đấu, nhà nội trú cho học sinh ở xa, hệ thống phòng làm việc, phòng sinh hoạt các tổ chuyên môn, sân chơi, bãi tập, trang thiết bị dạy học hiện đại đáp ứng được yêu cầu dạy học và bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc gia. Sau hai mươi lăm năm không ngừng phấn đấu trưởng thành, nhà trường đã có những bước đột phá về quy mô, cơ sở vật chất, phương tiện dạy và học. Từ 14 lớp với 465 học sinh trong năm học đầu tiên (1996 – 1997), sau 10 năm (2006 – 2007), trường đã có 25 lớp với 787 học sinh, về cơ bản đã có đầy đủ các khối chuyên. Vào năm học 2020 - 2021 vừa qua, năm học tròn 25 năm ngày thành lập, trường đã có 36 lớp với hơn 1.200 học sinh, có đầy đủ mỗi khối 11 lớp chuyên và 01 lớp không chuyên; có 09 đội tuyển tham gia thi chọn HSG Lớp 12 THPT cấp Quốc gia.
Trải qua hai mươi lăm năm, nhà trường không ngừng phát triển, đạt được nhiều thành tích xuất sắc trên tất cả các mặt. Chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên, tỉ lệ học sinh khá giỏi ngày càng tăng. Chất lượng mũi nhọn có nhiều tiến bộ vượt bậc, học sinh đạt kết quả cao trong các kỳ thi HSG Quốc gia, Quốc tế, là trường dẫn đầu của Tỉnh trong các kỳ thi HSG cấp tỉnh. Giải học sinh giỏi Quốc gia không chỉ tăng về số lượng mà còn nâng lên về chất lượng. Đặc biệt, học sinh trường chuyên Võ Nguyên Giáp còn vươn tầm khu vực và quốc tế, những Huy chương Bạc, huy chương Vàng, những giải Nhất, giải Nhì trên đấu trường Olympic khu vực và thế giới đã làm rạng rỡ thêm bảng vàng truyền thống của nhà trường, làm rạng danh thêm cho mái trường mến yêu. Tỷ lệ tốt nghiệp lớp 12 hàng năm đạt 100%, tỉ lệ thi đỗ đại học đạt trên 90%, có nhiều học sinh đỗ thủ khoa, nhiều học sinh được kết nạp vào Đảng CSVN tại trường, được học các lớp chất lượng cao tại các trường đại học trong nước. Nhiều học sinh đã và đang là thạc sỹ, tiến sỹ, nghiên cứu sinh ở nước ngoài. Từ mái nhà trường chuyên, nhiều thế hệ học sinh đã trưởng thành, tỏa đi khắp mọi miền đất nước, học tập, cống hiến và thành đạt trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tất cả đều đang góp sức vun đắp nguyên khí cho quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh. Đội ngũ quản lí, giáo viên nhà trường luôn giàu niềm tin và nghị lực, tâm huyết với sự nghiệp trồng người, tích cực học tập, trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, đi đầu trong đổi mới phương pháp dạy học, tất cả vì học sinh thân yêu. Nhiều nhà giáo được phong tặng Nhà giáo ưu tú, Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương, Huy chương và các danh hiệu cao quý khác.
Là một trong hơn 70 trường chuyên và khối chuyên của cả nước, trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp là trường trọng điểm và là trường chất lượng cao của ngành GD&ĐT Quảng Bình. Hiện nay, trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp đang được tỉnh đầu tư, tạo mọi điều kiện thuận lợi để tăng trưởng CSVC, phát triển đội ngũ và tăng cường năng lực quản lý cho đội ngũ lãnh đạo của Nhà trường. Trải qua hơn hai mươi lăm năm xây dựng và trưởng thành, nhiều năm liên tục nhà trường đều được công nhận là Tập thể Lao động xuất sắc, dẫn đầu khối THPT của Tỉnh, được UBND Tỉnh, Bộ GD&ĐT, Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ Đơn vị thi đua xuất sắc, Sở GD&ĐT tặng nhiều Giấy khen, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng Khen, được Nhà nước trao tặng Huân chương lao động hạng Ba năm 2008 và Huân chương lao động hạng Nhì năm 2014.
Ra đời từ yêu cầu phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu các bộ môn văn hóa ở cấp THPT trên địa bàn tỉnh Quảng Bình góp phần đào tạo nhân tài cho quê hương đất nước, trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp đã từng bước khẳng định được vai trò là trường điểm của tỉnh Quảng Bình. Hai mươi lăm năm, với sự thống nhất ý chí và nỗ lực phấn đấu, tập thể nhà trường đã xây dựng nên thương hiệu của một trường chuẩn quốc gia chất lượng cao, trở thành một địa chỉ đáng tin cậy của phụ huynh học sinh. Hai mươi lăm năm, nhìn lại chặng đường đã qua với những tự hào nhưng cũng dấy lên những trăn trở: Làm thế nào để xứng đáng với các thế hệ đi trước, tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của nhà trường? Làm thế nào để xứng đáng với niềm tin yêu, kỳ vọng mà nhân dân, xã hội gửi gắm? Đó là sứ mệnh và cũng là thách thức không nhỏ đối với đội ngũ quản lí và giáo viên của nhà trường. Hy vọng và tin tưởng rằng trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp sẽ vững bước tiến lên với những thành công và trưởng thành hơn nữa, để không chỉ đáp ứng mà còn đáp ứng trọn vẹn kỳ vọng và niềm tin của nhân dân.
Nguyễn Thị Ngọc Lê
(Cựu học sinh- GV ngữ văn)